Σε κάθε βήμα στο ταξίδι της ζωής μας κάτι αφήνουμε πίσω για να πάμε μπροστά, με
λίγα λόγια κάτι χάνουμε. Μερικές φορές στερούμαστε ανθρώπους, τόπους,
αντικείμενα κι άλλες φορές καλούμαστε να αποδεχθούμε τη ματαίωση των ονείρων ή
των προσδοκιών μας. Βιώνουμε την εμπειρία της απώλειας σε διάφορες μορφές , από
τις πιο οδυνηρές, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου ως τις λιγότερο οδυνηρές και
πιο εύκολα διαχειρίσιμες. Κάθε απώλεια όμως εμπεριέχει αναπόφευκτα εγκατάλειψη
και αλλαγή, πένθος και θλίψη. Ένα διαζύγιο, ένα απρόσμενο γεγονός που φέρνει τα
πάνω κάτω στη ζωή, μια αλλαγή εργασίας, ακόμη και η απώλεια της χαράς μας ή
έλλειψη ποιότητας στη ζωή μας είναι μερικές από τις μορφές της απώλειας.
Κάθε αλλαγή εμπεριέχει μια απώλεια και κάθε απώλεια απαιτεί μια αλλαγή,
λένε οι ειδικοί. Ακόμη κι όταν κάνουμε μια θετική μετάβαση από επιλογή χρειάζεται
να είμαστε έτοιμοι να εγκαταλείψουμε το παλιό και να καλωσορίσουμε το νέο. Είναι
μια διαδικασία που ενέχει κινδύνους, σκαμπανεβάσματα και τις ανασφάλειες που
εγείρονται μέσα μας στην προοπτική μιας αλλαγής. Για τον λόγο αυτό, όταν
μπαίνουμε σε διαδικασία μετάβασης, νιώθουμε ότι είμαστε μετέωροι, σα να χάνουμε
τη γη κάτω από τα πόδια μας, αφού το βήμα μας αποχωρίζεται το παλιό αλλά δεν έχει
πατήσει ακόμη πάνω στο καινούριο. Έτσι ερχόμαστε σε επαφή με εσωτερικές
διεργασίες που περιλαμβάνουν σοκ, άρνηση, άγχος και συναισθήματα όπως ο φόβος,
ο θυμός, η ενοχή και η θλίψη. Με λίγα λόγια περνάμε μια κρίση. Για να αντέξουμε
την κρίση, χρειάζεται να αναζητήσουμε νόημα στην αλλαγή που μας συμβαίνει,
αλλά αυτό προϋποθέτει μια απόφαση: να αφήσουμε πίσω αντιλήψεις, ιδέες, σχέσεις,
ώστε να δημιουργήσουμε μια νέα ταυτότητα.
Παρά τις δυσκολίες είναι ανακουφιστικό να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος ούτε βέβαια
και ο μόνος. Οι άνθρωποι που καλούνται να κάνουν μια μετάβαση, με την όποια
κρίση συνεπάγεται η μετάβαση αυτή, είτε σωματική είτε συναισθηματική είτε
πνευματική, έχουν την επιλογή να αναζητήσουν βοήθεια. Ένας ειδικός ψυχικής
υγείας μπορεί να σε βοηθήσει να περάσεις μέσα από τα στάδια του πένθους,
θρηνώντας για αυτό που χάθηκε, ώστε να αποδεχθείς την καινούρια πραγματικότητα
η οποία εμπεριέχει ένα νέο νόημα βγαλμένο μέσα από το δικό σου βίωμα. Και σε ένα
βαθύτερο επίπεδο μέσα από την ίδια τη θεραπευτική σχέση σου προσφέρεται το
βίωμα μιας επανορθωτικής εμπειρίας που θα ισορροπήσει την εμπειρία της απώλειας
με όρους ασφάλειας και ενσυναίσθησης, ώστε να συναντήσεις νέους τρόπους να
υπάρχεις στον κόσμο, αντέχοντας τη ματαίωση.
Για να το κάνουμε όμως πιο συγκεκριμένο, ας απαντήσουμε στο εξής ερώτημα:
«Με ποιο τρόπο μπορεί ένας ειδικός ψυχικής υγείας να με βοηθήσει να αντέξω την
αλλαγή, να βιώσω το πένθος και τη θλίψη, να νοηματοδοτήσω την απώλεια;»
Με την υποστήριξη του κατάλληλου ειδικού μπορείς να μάθεις να αναγνωρίζεις και
να αγκαλιάζεις τα συναισθήματά σου, ώστε να αντέχεις να τα διαχειρίζεσαι. Μπορείς
ακόμη να αλλάξεις τη στάση σου απέναντι στις καταστάσεις, ειδικά όταν η τροπή των γεγονότων δεν περνάει από το χέρι σου, μπαίνοντας σε διεργασίες γνωστικής αναδόμησης. Να αλλάξεις δηλαδή τον τρόπο που σκέφτεσαι, αποβάλλοντας
δυσλειτουργικά μοτίβα και υιοθετώντας νέους τρόπους σκέψης, πιο χρήσιμους για το
τώρα σου, δίνοντας ένα καινούριο νόημα στις εμπειρίες σου.
Ένα σημαντικό κομμάτι στη θεραπείας είναι να ενισχύσεις την αυτοεκτίμηση σου, να
συμφιλιωθείς με πλευρές του εαυτού σου, ερχόμενος σε επαφή με την αυτοεικόνα
σου, συνειδητοποιώντας δηλαδή τι πιστεύεις για τον εαυτό σου, τι σου αρέσει σε
σένα, τι δεν σου αρέσει και γιατί, πού σε αδικείς και πού δεν σε αποδέχεσαι. Αυτού
του είδους η εσωτερική συμφιλίωση προϋποθέτει εμπιστοσύνη σε εκείνο το βαθύτερο
κομμάτι του εαυτού σου, το πιο αληθινό, το πιο διαισθητικό, που δεν χρειάζεται να
εκλογικέψει ή να κρίνει για να καταλάβει. Αντίθετα όσο πιο πολύ ανοίγεσαι σε αυτό
το απόκρυφο μέρος του είναι σου κι όσο πιο πολύ επιτρέπεις στο δικό σου φως να σε
φωτίσει, τόσο αντιλαμβάνεσαι την αλήθεια σου και βρίσκεις τις δικές σου λύσεις,
δίχως πολύπλοκες διεργασίες στη σκέψη σου, χωρίς τόσα «αν», χωρίς «μήπως»,
χωρίς τόσα «γιατί σε μένα». Άλλωστε αυτός είναι ο στόχος της θεραπείας : να
φτάσεις σε εκείνο το σημείο της εξέλιξης σου που οι απαντήσεις θα πηγάζουν από
μέσα σου, εκεί που κάθε εξωτερική βοήθεια θα σου είναι πλέον περιττή, γιατί θα
ξέρεις πέρα από την ανασφάλεια, πέρα από τη θλίψη , πέρα από το φόβο και το
άγχος, πέρα από κάθε αμφιβολία.
*Στο Πρότυπο Ιατρείο Δημιουργικής Ψυχοθεραπείας της Dr. Μαρίας Λεβέντη
πραγματοποιούνται ατομικές συνεδρίες από την επίσημη συνεργάτιδα- Σύμβουλο
Ψυχικής Υγείας- Σάββα Θάλεια
