Η διεκδικητικότητα είναι μια προσωπική δεξιότητα που αναφέρεται στην έκφραση
των απόψεων, των σκέψεων και των συναισθημάτων μας με ειλικρίνεια και όρους
ενσυναίσθησης και δικαιοσύνης. Ως έννοια περιλαμβάνει την ικανότητα να λέμε όχι
σε παράλογες απαιτήσεις καθώς και την ικανότητα να διατυπώνουμε ελευθέρα τα
προσωπικά μας αιτήματα, χωρίς να παραβιάζουμε τα δικαιώματα των άλλων.
Πρόκειται για μια βασική δεξιότητα, που βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα της
συναισθηματικής νοημοσύνης,, στην οποία οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι
εκπαιδευμένοι. Έτσι, πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν πώς να διεκδικήσουν, συχνά
οδηγούνται σε μία από τις ακόλουθες συμπεριφορές:
-λειτουργούν ως παθητικοί δέκτες των επιθυμιών των άλλων, με αποτέλεσμα να
καταπιέζουν τα συναισθήματα και τις ανάγκες τους.
-εκδηλώνουν άμεσα επιθετική συμπεριφορά, απαιτώντας με αυταρχισμό και
προκαλώντας φόβο.
-εκδηλώνουν έμμεση επιθετικότητα, χρησιμοποιώντας χειριστικές τακτικές, για να
πάρουν αυτό που θέλουν με «πλάγιους τρόπους» και με πρόκληση ενοχών.
Σε καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις αυτό που πλήττεται είναι οι σχέσεις,
λόγω κακής επικοινωνίας, και η αυτοεκτίμηση, λόγω έλλειψης αποτελεσματικότητας
στην επίτευξη βασικών διεκδικήσεων. Η απάντηση στα προβλήματα αυτά είναι η
υγιής διεκδικητικότητα, ως σημαντική παράμετρος για την δημιουργία και τη
διατήρηση υγιών και ισορροπημένων σχέσεων και ως προϋπόθεση για την ενίσχυση
της αυτοεκτίμησης. Ο αυτοσεβασμός που πηγάζει από την ειλικρινή εξωτερίκευση
των εσωτερικών αναγκών μας, με προϋπόθεση την κατανόηση των δικαιωμάτων του
απέναντι, είναι αληθινό βάλσαμο για την ψυχή του ανθρώπου, αποτελεί στήριγμα που
τον κρατάει σταθερά προσανατολισμένο στον πυρήνα της εσωτερικής του διαδρομής
και ασπίδα που τον προστατεύει από άσκοπες αμφιταλαντεύσεις και χαοτικές σκέψεις
σε καιρούς διλημμάτων.
Τα καλά νέα είναι ότι η διεκδικητικότητα είναι κάτι που μαθαίνεται με την
στοχευμένη υποστήριξη και την εξειδικευμένη βοήθεια από έναν κατάλληλα
εκπαιδευμένο ειδικό ψυχικής υγείας. Η διαδικασία περιλαμβάνει το κομμάτι της
ψυχοεκπαίδευσης σε συγκεκριμένους τρόπους διεκδικητικής συμπεριφοράς καθώς
και το κομμάτι της ψυχοθεραπείας για την άρση των εσωτερικών συνθηκών που
μπλοκάρουν την ικανότητα του ατόμου να επικοινωνεί την αλήθεια του και να
διεκδικεί.
Παρακάτω ακολουθούν μερικά tips, για να βελτιώσετε τον τρόπο που
διεκδικείτε:
-Ξεκαθαρίστε πρώτα μέσα σας τι θέλετε και οργανώστε τα επιχειρήματά σας.
- Σκεφτείτε πόσο δίκαιο είναι αυτό που ζητάτε για εσάς και τους άλλους.
-Ζητήστε ξεκάθαρα αυτό που θέλετε. Μην περιμένετε να το καταλάβει ο άλλος από
μόνος/η του.
-Να είστε σύντομοι και περιεκτικοί. Οι πολλές εξηγήσεις και οι μακροσκελείς αναλύσεις
κουράζουν τους άλλους και αποσπούν την προσοχή από το ίδιο το αίτημα.
-Να είστε προετοιμασμένοι ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να δεχτείτε χειριστική
αντιμετώπιση με τη μορφή επίκρισης, πρόκλησης ενοχών ή «δήθεν» ενδιαφέροντος για
την ορθότητα των επιλογών σας.
-Προετοιμαστείτε να μείνετε σταθεροί. Πείτε όχι χωρίς ενοχές.
-Να θυμάστε ότι η εμπιστοσύνη στον εαυτό σας εκπέμπεται στον συνομιλητή σας και
επηρεάζει το αποτέλεσμα της επικοινωνίας σας.
