Η έννοια του δεσμού και των σχέσεων είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία που
αντλούμε από τη διάγνωση ενός Γενεογράμματος.
Και γιατί είναι τόσο σημαντικά αυτά τα στοιχεία; Σε τι θα μας βοηθήσουν;
Η πρωταρχική σχέση μητέρας – βρέφους είναι η σημαντικότερη σχέση η οποία μας
συνοδεύει στην ενήλικη ζωή μας.
- Ο τρόπος που σχετιζόμαστε με τους άλλους.
- Τι είδους σχέσεις κάνουμε.
- Οι «λάθος» επιλογές συντρόφων.
- Οι σχέσεις μας με τα παιδιά μας και πολλά ακόμα είναι ο τρόπος μου μάθαμε
- να σχετιζόμαστε από τη βρεφική ηλικία.
Κατά τη διάρκεια ενός Γενεογράμματος φαίνεται όλη η εικόνα των οικογενειακών
σχέσεων και μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον τύπο δεσμού που είχαμε και
συνεχίζουμε μέχρι σήμερα τόσο με την οικογένεια μας όσο και με τους ανθρώπους
που επιλέγουμε να έχουμε στη ζωή μας.
Πολλές φορές οι άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί ταλαιπωρούνται να βρουν την άκρη
του νήματος που θα τους οδηγήσει να βγουν από το λαβύρινθο και επιτέλους να
ελευθερωθούν. Η πολυπλοκότητα και το μπέρδεμα στο μυαλό, κάνει το άτομο να
απογοητεύεται και να νιώθει ότι δεν υπάρχει λύση στο πρόβλημα του.
Το εικαστικό Γενεόγραμμα λειτουργεί ως ιχνηλάτης σε αχαρτογράφητα σημεία του
οικογενειακού δέντρου και φωτίζει εκείνα που αντέχει ο θεραπευόμενος να
αντιληφθεί και να θεραπεύσει.
Ανακαλύπτοντας τις οικογενειακές σχέσεις μπορούμε με αξιοπιστία να δούμε σε τι
τύπο προσκόλλησης ανήκει ο θεραπευόμενος και να προσαρμόσουμε το κατάλληλο
πλάνο θεραπείας για αυτόν.
Η έννοια της προσκόλλησης έχει 2 βασικά «ανταγωνιστικά» σημεία. Από την μία
την ανάγκη του βρέφους για ασφάλεια και προστασία και από την άλλη την ανάγκη
του για εξερεύνηση έχοντας τη μητέρα ως άγκυρα και ασφαλή βάση.
Όταν ένα μωρό μεγαλώνει με μια μαμά δεκτική και έτοιμη να ανταποκριθεί στις
ανάγκες του μωρού, τότε το μωρό δημιουργεί με τη μαμά του έναν ασφαλή δεσμό
προσκόλλησης. Αυτός ο δεσμός έχει μάθει στο άτομο να εμπιστεύεται τον εαυτό του
και τους άλλους, να νιώθει ασφάλεια και αγάπη, να είναι αποδεκτό, να
ανταποκρίνεται ευκολότερα σε δύσκολες συνθήκες.
Όταν η μαμά δεν είναι πάντα διαθέσιμη και δεκτική στις ανάγκες του μωρού και
αντιδρά απρόβλεπτα, τότε είναι πιθανό να δημιουργηθεί με το μωρό ένας ανασφαλής
δεσμός προσκόλλησης. Αυτός ο δεσμός έχει 2 υποκατηγορίες, τον απορριπτικό και
τον αγχώδη δεσμό. Στον απορριπτικό δεσμό εμφανίζεται συνήθως μια απορριπτική
μαμά που θυμώνει και τιμωρεί. Στον αγχώδη δεσμό εμφανίζεται μια αμφιθυμική
μαμά χωρίς σταθερότητα στις παροχές της προς το μωρό. Από τον απορριπτικό δεσμό
μεγαλώνει ένας ενήλικας με έντονο το φόβο της απόρριψης. Αποφεύγει τις πολύ
στενές επαφές με τους άλλους και καταπιέζει τα αρνητικά του συναισθήματα για να
γίνει αποδεκτός. Από τον αγχώδη δεσμό μεγαλώνει ένας ενήλικας με επιθετική
συμπεριφορά και έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Και στις 2 περιπτώσεις του ανασφαλή τύπου προσκόλλησης, οι ενήλικες νιώθουν
ανάξιοι της αγάπης και της εκτίμησης, δεν εμπιστεύονται εύκολα και μεταφράζουν
καχύποπτα τις ανθρώπινες συμπεριφορές.
Ένας ξεχωριστός δεσμός μπορεί να δημιουργηθεί σε περιβάλλοντα που οι γονείς
έχουν ακραίες συμπεριφορές οι οποίες συμβαίνουν από σοβαρά ψυχιατρικά θέματα
στην οικογένεια, χρήσεις ουσιών και γενικότερα από διάφορες κακοποιητικές
συμπεριφορές. Αναφερόμαστε στον αποδιοργανωμένο δεσμό προσκόλλησης όπου
το παιδί είναι σε συνεχή εγρήγορση από φόβο και άγχος για τον επερχόμενο κίνδυνο.
Βρίσκοντας την άκρη του νήματος όσον αφορά τον τύπο προσκόλλησης μέσω του
Γενεογράμματος, μπορούμε να εργαστούμε εστιασμένα σε θέματα επίλυσης εκείνου
του πρώτου δεσμού που μας καθόρισε ως ενήλικες στην πορεία της ζωής μας.
Αλλάζοντας τον τύπο προσκόλλησης, μπορεί να αλλάξει όλη η ζωή μας, οι επιλογές
μας, ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο μέσα μας και τον κόσμο έξω από εμάς.
Τζίνα Παναγιωτίδη
Εικαστική Ψυχοθεραπεύτρια
