Επιτέλους καλοκαίρι. Μετράς τις μέρες για την άδεια. Ειδυλλιακά τοπία, βουτιές στη θάλασσα, ξεκούραση και εικόνες χαλάρωσης κατακλύζουν το μυαλό…ή μήπως όχι;
Τι έχεις ακούσει για το άγχος του καλοκαιριού; Γιατί εκτός από τον ζεστό καιρό, το καλοκαίρι μπορεί δυστυχώς να φέρει και άγχος.
Έρευνες έχουν δείξει μάλιστα, ότι πολλοί από εμάς νιώθουμε πιο έντονο άγχος και εμφανίζουμε περισσότερα συμπτώματα κρίσεων πανικού κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αν λοιπόν ανήκεις και εσύ σε αυτή την κατηγορία, γνώριζε πως σίγουρα δεν είσαι μόνη/ος!
Τι είναι το άγχος του καλοκαιριού;
Το καλοκαιρινό άγχος, είναι μια μορφή εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η οποία συχνά επίσης ονομάζεται εποχικό άγχος , άγχος δυσανεξίας στη ζέστη ή εποχιακή συναισθηματική διαταραχή.
Γιατί έχω περισσότερο άγχος το καλοκαίρι;
Υπάρχουν τόσο βιολογικοί όσο και συμπεριφορικοί λόγοι που εξηγούν γιατί το καλοκαίρι προκαλεί αύξηση άγχους και συμπτωμάτων.
Ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους λόγους, για τους οποίους μπορεί να νιώθετε περισσότερο άγχος το καλοκαίρι, είναι:
- Οι υψηλές θερμοκρασίες
Όταν κάνει ζέστη, οι αντιδράσεις του οργανισμού μας, είναι αρκετές φορές παρόμοιες με αυτές μιας κρίσης πανικού. Συμπτώματα όπως εφίδρωση, λιποθυμία, τρέμουλο, ναυτία, και ταχυκαρδία- είναι μερικά από τα συμπτώματα που ενδέχεται να βιώσουμε λόγω πανικού αλλά και ζέστης!
Με περισσότερη λεπτομέρεια, τι προκαλούν υψηλές θερμοκρασίες και υγρασία μαζί ;:
- εκτοξεύουν τον κιρκάδιο ρυθμό μας
- επηρεάζουν τον φυσικό κύκλο ύπνου-αφύπνισης του σώματός μας, με αποτέλεσμα, να δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε όσο χρειάζεται.
- προκαλούν αύξηση των ορμονών του στρες, που με τη σειρά τους διεγείρουν το νευρικό μας σύστημα, επιδεινώνοντας τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα άγχους μας.
- Ενεργοποιούν τον άξονα HPA του σώματος (άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων) που πυροδοτεί την απόκριση στο στρες ως τρόπος αντιμετώπισης των υψηλών θερμοκρασιών κ.α.
- Η Αλλαγή προγράμματος και ρουτίνας
Θα σκεφτόταν κανείς, πως αυτό που χρειάζεται ένα ανήσυχο μυαλό, είναι να ξεφύγει, να αποδράσει, χωρίς να χρειάζεται να ασχοληθεί με τίποτα! Κι όμως…ο πολύς αδόμητος χρόνος μπορεί να επιδεινώσει έναν ανήσυχο εγκέφαλο.
Το μυαλό μας είναι ένα μυαλό ρουτίνας. Είναι συνηθισμένο στο σχολείο ή τη δουλειά και ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η ρουτίνα και η προβλεψιμότητα, στην πραγματικότητα διευκολύνουν τον νευρικό εγκέφαλο μας να κάνει πράγματα, επειδή έχει λιγότερα να σκεφτεί!
Όσον αφορά λοιπόν τον εγκέφαλό μας, το καλοκαίρι, που εμείς, αλλάζουμε ξαφνικά τους κανόνες του παιχνιδιού (αλλάζουμε δηλαδή ρουτίνα, αλλάζουμε πρόγραμμα), αυτό αντιδρά!
- Η πίεση για διασκέδαση
Η πίεση για διασκέδαση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς και το να βλέπεις άλλους να διασκεδάζουν, μπορεί να σε κάνει να νιώσεις μεγαλύτερο άγχος και λιγότερη αυτοπεποίθηση.
Σκέφτεσαι: «θα έπρεπε να είχα διασκεδάσει πιο πολύ μέχρι τώρα, γιατί μου έχουν απομείνει μόνο τόσες μέρες από το καλοκαίρι…»
Ο φόβος του «να μην χάσεις» μέρες, εμπειρίες, διασκέδαση, καθώς και η ανάγκη να προγραμματίσεις την «τέλεια έξοδο», τις «τέλειες διακοπές» και ούτω καθεξής, μπορεί να προκαλέσει αύξηση του άγχους και των συμπτωμάτων του και να σε κάνει να χάσεις την ηρεμία σου!
Τι μπορώ να κάνω για να νικήσω το άγχος του καλοκαιριού;
Εάν είσαι αγχωμένη/ος αυτό το καλοκαίρι, και η μπαταρία της ενέργειας σου εκπέμπει σήμα SOS, δοκίμασε αυτές τις 8 συμβουλές:
- ΑΝΑΠΝΟΗ – Δώστε πνοή στη παρούσα στιγμή!
Ακούγεται απλό, αλλά μερικές βαθιές αναπνοές, είναι ίσως το πιο εύκολο και γρήγορο πράγμα που μπορείς να κάνεις όταν το άγχος αρχίζει να χτυπά. (Η βαθιά αναπνοή μεταβάλλει στην πραγματικότητα τα επίπεδα οξυγόνου και CO2 στον εγκέφαλο, προκαλώντας πτώση των επιπέδων της ορμόνης του στρες). Η εστίαση στην αναπνοή σου, μπορεί να σε βοηθήσει να απομακρύνεις το μυαλό σου από αυτό που σε ενοχλεί και να ηρεμήσει το σώμα σου. Όποτε αισθάνεσαι αγχωμένος/η: Σταμάτα για 1’, πες ΣΤΟΠ, εστιάσου στην αναπνοή σου, κλείσε τα μάτια και ενέπνευσε. Δοκίμασε το τώρα για μερικά δευτερόλεπτα. Εισπνοή, εκπνοή.
- ΥΠΝΟΣ – Προσθέστε ώρες ύπνου
Το άγχος επηρεάζει το σώμα μας και η ξεκούραση είναι ζωτικής σημασίας για την επαναφόρτιση. Δώστε στον εαυτό σας την άδεια να χαλαρώσει και φροντίστε να αφήσετε αρκετό χρόνο για έναν καλό ύπνο. Τείνουμε να υποτιμούμε τη σημασία του ύπνου. Η παραμικρή όμως στέρηση ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη σκέψη, τη μνήμη και τη διάθεση μας. Όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά, η ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε σωστά στο στρες, μειώνεται αισθητά. ΤΙΡ: Για να μην επηρεάζεται ο νυχτερινός σου ύπνος, δοκίμασε να περιορίσεις τους μεσημεριανούς ύπνους στα 30 λεπτά. Ακόμα καλύτερα, εάν κοιμάσαι το μεσημέρι, παίρνε έναν υπνάκο μεταξύ 2 και 4 το απόγευμα.
- ΕΠΙΛΟΓΕΣ – Πείτε «όχι» στην επιβεβλημένη διασκέδαση
Σταματήστε να πιέζετε τον εαυτό σας με καλοκαιρινές δραστηριότητες που πιστεύετε ότι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνετε. Αντί για «πρέπει» ή «δεν πρέπει», ακολούθησε τη ροή και άφησε κάθε μέρα να είναι αυτό που είναι. Μπορεί να μην είναι δυνατό να κάνεις κάθε λεπτό της κάθε μέρας απολύτως τέλειο, αλλά μπορείς να δημιουργήσεις μικρές στιγμές χαλάρωσης και διασκέδασης στη μέρα σου. Το κόλπο για να απολαύσεις το καλοκαίρι σου, είναι να: διαχωρίσεις τις δραστηριότητες που σου φέρνουν χαρά, από αυτές στις οποίες λες “ναι” επειδή είναι trend στο Instagram.
- ΔΡΟΣΙΑ – Αποφύγετε να ξοδεύετε πολύ χρόνο στη ζέστη:
Εάν έχετε εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, είναι σημαντικό το καλοκαίρι να αποφεύγετε τη ζέστη και την υγρασία. Αυτό δεν σημαίνει, να είσαι παγιδευμένος σε κλειστό χώρο όλη μέρα. Αντίθετα, κάνε σχέδια με βάση το πότε είναι πιθανό να αισθάνεσαι καλύτερα και πιο άνετα. Για παράδειγμα, προγραμμάτισε να συναντηθείς με φίλους, τις πιο δροσερές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως νωρίς το πρωί ή το βράδυ. Απέφυγε τις εξωτερικές δουλειές τις πιο ζεστές μέρες. Βεβαιώσου ότι έχεις πρόσβαση σε κλιματισμό όταν το χρειάζεσαι. Ντύσου με δροσερά, φαρδιά και ανοιχτόχρωμα ρούχα. Περιόρισε τον χρόνο σου στον ήλιο. Πίνε πολλά υγρά, ακόμα και εάν δεν αισθάνεσαι δίψα.
- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ – Το να μην κάνεις τίποτα δεν είναι χαλαρωτικό
Οι άνθρωποι, αισθάνονται καλύτερα όταν ασχολούνται με μια δραστηριότητα ή σκέψη. Σκέψου τι θέλεις να κάνεις και κάνε το! Απόφυγε το άγχος, προγραμματίζοντας έγκαιρα δραστηριότητες.
Επίλεξε μια δραστηριότητα που σε ενδιαφέρει. Θα μπορούσες να μάθεις να παίζεις τένις, να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο που πιστεύεις ότι είναι σημαντικό και θα σε βοηθήσει να ταξιδέψεις αλλά και να χαλαρώσεις ή να ακούσεις μουσική.
- RELAX – Εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης
Η πρακτική του διαλογισμού είναι πανάρχαια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, ο διαλογισμός έχει κερδίσει παγκόσμια αποδοχή για την ικανότητά του να παράγει την απαραίτητη «ανταπόκριση χαλάρωσης» και να μειώνει το άγχος. Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση χαλάρωσης, η αναπνοή, ο ρυθμός των παλμών, η αρτηριακή πίεση και ο μεταβολισμός μας μειώνονται. Με το διαλογισμό σε καθημερινή βάση – ακόμα και με μόλις 10 λεπτά μία ή δύο φορές την ημέρα – είναι δυνατό να άρετε την κατάθλιψη, να μειώσετε την αρτηριακή πίεση και να μειώσετε το άγχος.
- ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ – εκφράσου μέσα από την τέχνη
Η δημιουργικότητα, αποδεδειγμένα, μειώνει το άγχος, την κατάθλιψη και το στρες. Μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με το αντίκτυπο της ενεργού δημιουργικότητας στον εγκέφαλο, έχουν δείξει ότι τα επίπεδα ντοπαμίνης συχνά αυξάνονται σε άτομα που επιλέγουν νέες δημιουργικές διεξόδους. *Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που συχνά είναι χαμηλός σε ασθενείς με άγχος, κατάθλιψη και υπερβολικό στρες.
Η θεραπεία τέχνης ή αλλιώς Art Therapy, χρησιμοποιείται ως το «απόλυτο θετικό καταπραϋντικό» του στρες εδώ και χρόνια. Είναι ένας από τους καλύτερους φυσικούς τρόπους, που βοηθά στην καταπολέμηση των κρίσεων πανικού και του άγχους στην καθημερινότητά σου και πάνω από όλα είναι αφάνταστα διασκεδαστική!
- ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ – Λάβετε τη βοήθεια που χρειάζεστε
Συνεργαστείτε με έναν θεραπευτή για να διαχειριστείτε το άγχος σας. Η συνάντηση με έναν θεραπευτή θα σας δώσει τον χρόνο, τον χώρο αλλά και την ιδιωτικότητα για να συζητήσετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αγωνίες σας. Ειδικά με την Δημιουργική Ψυχοθεραπεία, μπορείτε να μάθετε εργαλεία για να αντιμετωπίσετε την υπερένταση και το άγχος. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα του άγχους σας επιμένουν, σκεφτείτε άμεσα το ενδεχόμενο να μιλήσετε με το γιατρό σας ή έναν ψυχίατρο σχετικά με φάρμακα για τη θεραπεία του άγχους.
Εάν το «ξεκούραστο» καλοκαίρι σας, στην πραγματικότητα, σας αγχώνει, δεν χρειάζεται να συνεχίσετε να νιώθετε έτσι!
Δρ. Μαρία Λεβέντη
Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι, για τους οποίους οι άνθρωποι έχουν καλοκαιρινό άγχος.
- Εντοπίστε τι προκαλεί τα δικά σας συμπτώματα.
- Μάθετε τι προκαλεί την αγωνία σας.
- Λάβετε μέτρα για τη διαχείριση αυτών των συμπτωμάτων.
- Ανακουφιστείτε.
