Ο τρόπος που μιλάμε, η χροιά και το χρώμα της φωνής μας, οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, η ένταση που έχουν τα λόγια μας φανερώνουν όχι μόνο τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μας αλλά και την εκάστοτε συναισθηματική μας κατάσταση.
Πως άραγε επηρεάζει ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας, τα μηνύματα που τους στέλνουμε λεκτικά και μη λεκτικά;
Τα παιδιά βασίζονται σε εμάς για να ερμηνεύσουν τον κόσμο!
Λοιπόν, τι συμβαίνει όταν ακούνε:
“Αυτό είναι ζεστό, μην το αγγίζεις! … Τώρα πλένουμε τα χέρια μας… Πάντα … Ποτέ δεν .. . Έτσι το κάνουμε … “
“… Αυτό ήταν ένα χαζό πράγμα ! Γιατί έπρεπε να το κάνεις; … Με τρελαίνετε … Γιατί δεν μπορείτε … Εσείς ποτέ … Πάντα … “
Ή: “Δεν θα πιστέψεις τι μέρα είχα με αυτό το παιδί … Είναι τόσο ανεύθυνος … Δεν κάνει ποτέ τις δουλειές της χωρίς να την κυνηγάω … Δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του … Έχει μια τέτοια ιδιοσυγκρασία …. “
Τα πιστεύουν!!!
Ακόμα κι αν δεν το δείχνουν, ακόμα κι αν ενεργούν σαν να μην τους νοιάζουν, σε κάποιο επίπεδο τα παιδιά μας πιστεύουν όλα όσα λέμε για αυτά.
Αυτό θα μπορούσε να αποθαρρύνει κάθε γονέα μερικές φορές, γιατί όλοι έχουμε πει πράγματα που αργότερα επιθυμούμε να μην είχαν ειπωθεί. Αλλά αντ’ αυτού, ας το χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας, και προς όφελος των παιδιών μας.
Γιατί να μην αξιοποιήσουμε την εμπιστοσύνη των παιδιών μας σε αυτά που λέμε για να τους δώσουμε τη δυνατότητα να γίνουν οι καλύτεροι εαυτοί τους;
Τα λόγια μας δεν πρέπει να είναι τέλεια αλλά αληθινά με κίνητρο την εμπιστοσύνη των παιδιών στον εαυτό τους και την πίστη ότι αξίζουν ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων.
Τι λέτε λοιπόν να εξασκηθούμε σε νέες συνήθειες;
- Ενδυνάμωση του παιδιού σας βλέποντας τον καλύτερο εαυτό του.
Η έρευνα δείχνει ότι οι πεποιθήσεις των παιδιών καθορίζουν τη συμπεριφορά τους. Όταν παρατηρείτε κάτι θετικό για το παιδί σας, πείτε του τι βλέπετε.
“Ουάου, διάβασες ολόκληρο το βιβλίο μόνος σου!” …
“Παρατήρησα ότι θυμάσαι να βουρτσίζεις τα δόντια σου τώρα χωρίς να το υπενθυμίζω τις περισσότερες φορές.”
“Έκανες το διάβασμά σου με μία μόνο υπενθύμιση! Μπράβο!”
“Δουλεύεις τόσο σκληρά σε αυτή την εργασία.”
Παρατηρήστε ότι πρόκειται για συγκεκριμένες παρατηρήσεις σχετικά με το τι κάνει πραγματικά το παιδί σας, αντί για δηλώσεις όπως “Είσαι έξυπνος’’….
- Ενδυνάμωση του παιδιού σας με την επίλυση προβλημάτων αντί της επισήμανσης τους.
Εάν προσφέρετε στο παιδί σας καθοδήγηση για κάτι, ακολουθήστε αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή και ενδυναμώστε το παιδί σας για να το λύσει.
Πχ. Αντί “Το ξεχνάς πάντα …” τον κάνει να έχει πρόβλημα και αυτό να τον “προγραμματίζει” να ξεχνάει.
Μπορείς να πεις: «Είναι δύσκολο να θυμηθείς. Πώς νομίζεις ότι μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου να θυμηθεί αύριο;» αναγνωρίζει ότι έχει ένα πρόβλημα που κάποιες φορές έχουν και άλλοι, και τον βοηθά να μετακινηθεί από το πρόβλημα στο να λυθεί το πρόβλημα.
Επιβραβεύστε οποιαδήποτε πρόοδο στη “σωστή κατεύθυνση”, ακόμα κι αν δεν είναι τέλεια. Όλοι χρειαζόμαστε ενθάρρυνση για να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε έναν στόχο!!!
- Ενδυνάμωση του παιδιού σας βοηθώντας το να διαχειριστεί την «αποτυχία» με προοπτική.
Τα παιδιά δημιουργούν πεποιθήσεις για τον κόσμο από κάθε εμπειρία που έχουν. Όταν τα πράγματα δεν λειτουργούν όπως ελπίζουν, συνάγουν συχνά συνολικά συμπεράσματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια παρατήρηση όπως “έκανα λάθος όλες αυτές τις λέξεις” μπορεί εύκολα να γίνει ένα συμπέρασμα όπως “Δεν είμαι καλός στην ορθογραφία … Δεν είμαι καλός μαθητής … είμαι χαζός”.
Βοηθήστε το παιδί σας να διαμορφώσει εκ νέου τις καταστάσεις για να δει ότι οποιαδήποτε αναστάτωση είναι προσωρινή ΚΑΙ έχει κάποιο έλεγχο για το αν τα πράγματα θα λειτουργήσουν καλύτερα την επόμενη φορά. “Είσαι πραγματικά απογοητευμένος που δεν ήξερες αυτές τις λέξεις …. Και αυτά είναι σκληρά λόγια, αλλά είναι μόνο ένα τεστ …. Μπορούμε να σε βοηθήσουμε να μάθεις τις λέξεις για την επόμενη εβδομάδα …. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; “
Είναι επίσης χρήσιμο για το παιδί σας να δει ότι οτιδήποτε δεν χειρίζεται καλά δεν χρειάζεται να είναι μόνιμη κατάσταση.
Η «λέξη δύναμη» είναι το «ακόμα!» Ίσως να πείτε:
‘’Οκ. Δεν έχεις μάθει να γράφεις τη λέξη ακόμα.”
Στη συνέχεια, δώστε στο παιδί σας όσο το δυνατόν περισσότερη υποστήριξη και ενθάρρυνση. Βλέποντας ότι οι ενέργειές τους έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην επιτυχία τους βοηθά τα παιδιά να προσπαθήσουν σκληρότερα την επόμενη φορά, αντί να εγκαταλείψουν την προσπάθεια.
- Ενδυνάμωση του παιδιού σας αφήνοντάς το να ακούσει να λέτε κάτι θετικό για αυτό σε κάποιον άλλο.
Όταν προσπαθείτε να πείσετε το παιδί σας απευθείας, μπορεί να αντισταθεί σε αυτά που λέτε.. Αλλά όταν σας ακούει να το λέτε σε κάποιον άλλο, αρχίζει να πιστεύει ότι μπορεί να είναι αλήθεια.
«Ήταν τόσο χρήσιμος σήμερα.’’
“Νομίζω ότι βρίσκει ότι η εστίαση στην εργασία του τον βοηθά να απολαμβάνει περισσότερο το σχολείο.”
“Αυτός και η αδερφή του μαθαίνουν πώς να επιλύουν τα θέματά τους.”
“Μου αρέσει πολύ να είμαι μαζί του.”
“Όλο και πιο συχνά, κάνει τις δουλειές του χωρίς να του το θυμίζω.” “Είμαι τόσο ευλογημένη που είμαι η μητέρα του!”
*Στο Πρότυπο Ιατρείο Δημιουργικής Ψυχοθεραπείας της Dr. Μαρίας Λεβέντη λειτουργεί τμήμα Γονεϊκής Αυτογνωσίας σε συνεργασία με την Οικογενειακή Σύμβουλο, Professional Parent Coach και Ειδική Παιδαγωγό Ράνια Βλάγκα.