Ως διαταραχές προσωπικότητας ορίζονται οι διαταραχές που εμφανίζουν οι άνθρωποι σε κάποιο διάστημα της ζωής τους και τους κάνουν αρκετά δυσλειτουργικούς.
Οι διαταραχές της προσωπικότητας είναι καταστάσεις στις οποίες ένα άτομο διαφέρει σημαντικά από το μέσο όρο των ανθρώπων, από την άποψη του πώς σκέφτεται, αντιλαμβάνεται, αισθάνεται ή να σχετίζεται με τους άλλους.
Πώς εκδηλώνονται οι διαταραχές προσωπικότητας;
Δύο είναι τα σοβαρά προβλήματα γι’ αυτούς που πάσχουν από κάποια διαταραχή προσωπικότητας. Η έντονη δυσφορία που βιώνουν για φαινομενικά απλά πράγματα, και το γεγονός ότι δυσλειτουργούν εύκολα και σε απλές κατά τα άλλα συνθήκες της καθημερινότητας.
Οι διαταραχές δηλαδή εστιάζονται στον τρόπο που συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα τα δικά τους αλλά και των άλλων, στον τρόπο που κατανοούν τα γεγονότα αλλά και το περιβάλλον δίπλα τους.
Οι συνέπεις των διαταραχων προσωπικότητας
Η καθημερινότητα των ανθρώπων με διαταραχές προσωπικότητας είναι αρκετά δύσκολη, λόγω του ότι δυσλειτουργούν ταυτοχρόνως σε πολλού τομείς της ζωής του και όλο αυτό το βιώνουν πολύ έντονα.
Η ζωή τους είναι γεμάτη με πολλές διαφορετικές δραστηριότητες, αλλά κάθε μία από αυτές τις δραστηριότητες έχει κάποιο είδος σύνδεσης με τη δυσλειτουργία τους.
Για παράδειγμα, μπορεί να εργάζονται σε μια δουλειά που σχετίζεται με τον εθισμό τους ή μπορεί να πάνε διακοπές για να ξεφύγουν από το χάος στο σπίτι.
Πώς αντιμετωπίζονται οι διαταραχές προσωπικότητας;
Οι διαταραχές της προσωπικότητας αντιμετωπίζονται συχνά με ψυχοθεραπεία, σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή.
Πώς βοηθά η Δημιουργική Ψυχοθεραπεία τις διαταραχές προσωπικότητας;
Η Δημιουργική Ψυχοθεραπεία σε σχέση με την κλασική ψυχοθεραπεία, δίνει στον ασθενή τα εργαλεία να κατανοήσει ο ίδιος τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ίδιος αλλά και προκαλεί στους άλλους με τις διαταραχές προσωπικότητας.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο ασθενής να καταλαβαίνει πως θα μειώσει το υποκείμενο άγχος, να αλλάξει ή να μειώσει ο ίδιος τις συμπεριφορές του, και το κυριότερο να αλλάξει ο ίδιος χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του.
Ο ασθενής αφού ανακαλύψει ο ίδιος τι συμβαίνει είναι πολύ εύκολο να εκπαιδευτεί σε νέες δεξιότητες για να αλληλοεπιδρά καλύτερα με το περιβάλλον του.
Με την Δημιουργική Ψυχοθεραπεία ο ασθενής γίνεται ο Ψυχολόγος του εαυτού του σε 8 μόνο συνεδρίες.
Ξέρεις απο την αρχή τι θα κάνεις, που θα οδηγήσει και αν χρειάζεσαι φάρμακα
Σε 8 μόνο συνεδρίες
Ο ασθενής ανακαλύπτει ο ίδιος την αιτία
Προσωπικότητα είναι το σύνολο όχι μόνο των συμπεριφορών αλλά και των νοητικών χαρακτηριστικών και γνωρισμάτων που διαφοροποιούν τον καθένα μας από τους άλλους.
Συνεπώς, οι διαταραχές προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από συμπεριφορές που διαφέρουν από τις κοινωνικές νόρμες και δεν είναι οι αναμενόμενες για το συγκεκριμένο άτομο.
Τα άτομα τα οποία πάσχουν από διαταραχή ή διαταραχές προσωπικότητας αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων, στη δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων και στον έλεγχο της παρορμητικότητας τους.
Όλα αυτά δημιουργούν ένα δύσκολο συνδυασμό καταστάσεων, όπου το άτομο που τις βιώνει δυσχεραίνει όλο και περισσότερο.
Τα αίτια των διαταραχών προσωπικότητας
Τα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση μιας διαταραχής προσωπικότητας είναι πολυπαραγοντικά και αποτελούνται τόσο από κληρονομικούς / προδιαθεσικούς λόγους όσο και από ερεθίσματα του περιβάλλοντος του ατόμου.
Τα πρότυπα της οικογένειας, η ελλιπής φροντίδα από τους φροντιστές κάποιου, τα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα αλλά και η κληρονομικότητα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση μιας διαταραχής προσωπικότητας.
Αυτό καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε πώς μπορούν να προληφθούν, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν την πιθανότητα.
Πώς κάνουμε διάγνωση σε μια διαταραχή προσωπικότητας;
Οι δυσλειτουργίες στην κοινωνική ζωή, οι καθημερινές λειτουργικές πράξεις, αλλά και τα προβλήματα στην εργασία είναι σημαντικά κριτήρια διάγνωσης ενός ατόμου με διαταραχή προσωπικότητας.
Το DSM είναι ένα διαγνωστικό εργαλείο που έχει δημιουργήσει η ΑPA ( η Aμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία) που βοηθάει τον ειδικό να βάλει αξιόπιστη και ασφαλή διάγνωση.
Ουσιαστικά είναι ένα manual για να μπορέσει ο ειδικός ψυχίατρος και κατ’ επέκταση ο ειδικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής να κατανοήσει από τι ” πάσχει” , αν τελικά πάσχει ο ασθενή – θεραπευόμενος του .
Μια μεγάλη διαφορά του ειδικού επιστήμονα από τον μη επιστήμονα είναι η έγκυρη και ασφαλής διάγνωση η οποία θα οδηγήσει και στην ουσιαστική θεραπεία ή αντιμετώπιση του προβλήματος ή της ασθένειας.
Βάσει αυτού του εργαλείου εκτός από τις ψυχικές - ψυχιατρικές παθήσεις υπάρχουν και 10 διαταραχές προσωπικότητας .
Κατηγορίες Διαταραχών Προσωπικότητας
Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι δέκα και η κάθε μία ξεχωριστά έχει τα δικά της συμπτώματα διάγνωσης.
Οι διαταραχές χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες.
Στην πρώτη ανήκουν αυτοί που χαρακτηρίζουμε ως «περίεργους ή εκκεντρικούς χαρακτήρες». Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η παρανοειδής, η σχιζοειδής και η σχιζότυπη.
Παρανοειδής Προσωπικότητα
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα άτομα που πιστεύουν ότι οι άλλοι τους μειώνουν και τους χλευάζουν, έχοντας όμως την αντίληψη ότι ο εαυτός τους είναι πολύ σπουδαίος και ξεχωριστός.
Επίσης με αυτή την διαταραχή τα άτομα δεν εμπιστεύονται εύκολα και δεν δημιουργούν διαπροσωπικές σχέσεις. Τέλος είναι εξαιρετικά δύσπιστοι και δεν αποδέχονται την αρνητική κριτική.
Σχιζοειδής Προσωπικότητα
Σε αυτή την κατηγορία βρίσκουμε άτομα που δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες και επιλέγουν να περνάνε χρόνο μόνοι τους. Επίσης δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για σεξουαλική επαφή και συναισθηματικά είναι φλατ.
Τέλος η άποψη των ανθρώπων γύρω τους, τους είναι αδιάφορη και η επικοινωνία τους με άλλα άτομα είναι περίεργη και συνήθως άκαμπτη.
Σχιζότυπη Προσωπικότητα
Σε αυτή τη διαταραχή βρίσκουμε άτομα όπου επί το πλείστον θεωρούν ότι είναι το επίκεντρο της προσοχής. Πιστεύουν ακόμα ότι έχουν ιδιαίτερες υπερδυνάμεις ώστε να προβλέπουν το μέλλον. Με αυτή τη διαταραχή τα άτομα γίνονται πολύ εκκεντρικά και στον τρόπο ομιλίας, μιλώντας ακατάπαυστα αλλά και στην εμφάνιση τους. Επίσης γίνονται καχύποπτοι με τα πάντα και με όλους, καταλήγοντας να μετατρέπονται σε κοινωνιοφοβικούς.
Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν αυτοί που τους χαρακτηρίζουμε ως «δραματικούς ή συναισθηματικούς»
Αντικοινωνική Προσωπικότητα
Όλοι έχουμε έναν φίλο ή έναν γνωστό που λέμε ότι είναι αντιδραστικός ή ότι δεν τα πηγαίνει καλά με τους νόμους και τα «πρέπει» ή ότι δεν πρέπει να έχει τα ίδια δικαιώματα με τους υπολοίπους;
Θα έχουμε σίγουρα παρατηρήσει σε αυτούς τους ανθρώπους μια τάση για επιθετική συμπεριφορά (λεκτική ή σωματική επιθετικότητα) ή γενικά χαρακτηρίζονται από μεγάλη ασυνέπεια ή και ακόμα σχεδόν πάντα αποδοκιμάζουν ότι δεν ταιριάζει στην δική τους οπτική. Έχουν αυτή την γοητεία του ανέντακτου αλλά μάλλον εδώ μιλάμε για διαταραχή προσωπικότητας.
Δραματική Προσωπικότητα
Είναι οι λεγόμενοι drama queen.
Πόσες φίλες ή πόσους φίλους μας του λέμε drama queen;
Είναι κυρίως οι άνθρωποι οι οποίοι ζητούν την επιβεβαίωση, στηρίζονται πάντα στην κριτική και την άποψη των άλλων και δίνουν μεγάλη έμφαση στην εξωτερική τους εμφάνιση.
Συνήθως αλλάζουν τακτικά τους ερωτικούς τους συντρόφους και οι σχέσεις τους με τους ανθρώπους είναι πάντα επιφανειακή. Σε αυτή την περιγραφή πόσους γνωστούς σας ή πολύ κοντινά σας πρόσωπα βλέπετε;
Ναρκισσιστική Προσωπικότητα
Σε αυτή τη διαταραχή, τα άτομα που την έχουν τα χαρακτηρίζουν ηγετικές προσωπικότητες. Είναι τα άτομα που θεωρούν αυτονόητο να τους θαυμάζουν όλοι, που θεωρούν ότι πάντα έχουν δίκιο και πρωτίστως δεν δέχονται την αρνητική κριτική των άλλων.
Επιπρόσθετα έχουν την τάση να θεωρούν τους δικούς τους προβληματισμούς πιο σημαντικούς από των άλλων και θα έκαναν τα πάντα για να ανέβουν κοινωνικά, επαγγελματικά ή οικονομικά.
Μήπως μέσα σε αυτό βλέπετε τον υπεύθυνο της εργασίας σας, τον φίλο σας ή και εσάς.
Μεταιχμιακή Προσωπικότητα
Σε αυτή τη διαταραχή τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων αυτών είναι πιο έντονα και πιο ευδιάκριτα, ακόμα και από ανθρώπους που δεν είναι γνώστες του αντικειμένου της ψυχολογίας ή της ψυχιατρικής.
Υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας, που τους χαρακτηρίζουμε ως border line. Δηλαδή με το ένα πόδι στην υγεία και το άλλο στη νόσο.
Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους, δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους και την κρίση τους, επηρεάζονται εύκολα από εξωτερικούς παράγοντες και είναι οι πιο σκληροί κριτές των εαυτών τους. Μήπως μέσα σε αυτή την περιγραφή εντοπίζουμε τον αυτό μας.
Στην Τρίτη κατηγορία ανήκουν τα άτομα που χαρακτηρίζουμε ως «αγχώδη ή φοβισμένα».
Ψυχαναγκαστική Προσωπικότητα
Μπορεί να χαρακτηριστεί ως η συχνή διαταραχή προσωπικότητας είναι αυτή στην οποία συνήθως κατατάσσουμε τους ανθρώπους που έχουν υπερβολικό ζήλο με την τάξη των πραγμάτων και των γεγονότων.
Εδώ θα βρούμε ανθρώπους που θέλουν τα αντικείμενα να είναι σε απόλυτη συμμετρία και η καθαριότητα είναι από τα κυρίαρχα ζητήματα στη ζωή τους.
Θα ελέγξουν δύο και τρείς φορές αν έχουν κλείσει κάποια οικιακή συσκευή ή αν έχουν κλειδώσει το σπίτι τους.
Το άγχος και οι φοβίες είναι στην πρώτη σειρά όπως και η επιβεβαίωση που ζητούν από τους γύρω τους. Οι επαναλαμβανόμενες συγκεκριμένες κινήσεις ή πράξεις είναι πλέον καθημερινή ρουτίνα για εκείνους.
Και όχι δεν είναι παραξενιά. Είναι διαταραχή προσωπικότητας.
Αποφευκτική Προσωπικότητα
Ας πούμε ότι σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί που ονομάζουμε «πολύ ντροπαλοί». Είναι τα άτομα τα οποία δεν θα κάνουν εύκολα γνωριμίες, θα νιώσουν ενοχλημένοι με την αρνητική κριτική και η κοινωνική τους ζωή είναι ανύπαρκτη σχεδόν.
Δεν έχουν την καλύτερη εικόνα για τον εαυτό τους και οι αρνητικές σκέψεις είναι καθημερινότητα για εκείνους, χωρίς να συντρέχει κάποιος ιδιαίτερος τρόπος.
Τέλος, νιώθουν πολύ μόνοι και δεν θαυμάζουν τον εαυτό τους για όσα έχουν πετύχει μέχρι τώρα. Πόσους γνωστούς σας, συγγενείς σας ή και εσάς ακόμα κάνετε εικόνα με αυτή τη περιγραφή.
Εξαρτητική Προσωπικότητα
Τώρα ας μεταβούμε σε μια κατηγορία ανθρώπων που σίγουρα έχουμε γνωρίσει, ιδιαίτερα στις ερωτικές σχέσεις που αναπτύσσουμε.
Είναι οι άνθρωποι λοιπόν , που δεν μπορούν να μείνουν καθόλου μόνοι τους και δεν παίρνουν καμία απόφαση αν δεν συμβουλευτούν τους γύρω τους. Συνήθως όταν βγαίνουν από τη μια σχέση δημιουργούν αμέσως μια άλλη ή προτιμούν να μένουν σε σχέσεις που έχουν κάνει τον κύκλο τους για να μην μείνουν χωρίς σύντροφο ή φίλους.
Δεν μπορούν να διαχειριστούν την απόρριψη και δεν εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους, σε περίπτωση που οι άλλοι δεν συμφωνήσουν μαζί τους. Σκεφτείτε πόσους τέτοιους ανθρώπους έχουμε γνωρίσει. Μήπως όμως αναγνωρίζετε κάπου εκεί μέσα τον εαυτό σας.
Διαταραχές προσωπικότητας σε παιδιά
Τα παιδιά μπορεί να έχουν διαταραχές προσωπικότητας, αλλά τα συμπτώματα είναι διαφορετικά από αυτά των ενηλίκων.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος δεν αναπτύσσεται πλήρως μέχρι την ενηλικίωση.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε αυτές τις διαφορές, ώστε τα παιδιά με αυτές τις διαταραχές να μπορούν να λάβουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ο επιπολασμός των διαταραχών προσωπικότητας στους νέους εκτιμάται ότι είναι κάπου στο 6%.
Η σημασία της αναζήτησης θεραπείας για κοινές διαταραχές προσωπικότητας
Οι περισσότεροι από εμάς είχαμε εμπειρία με μια κοινή διαταραχή προσωπικότητας.
Δεν είναι μόνο ψυχικές διαταραχές που επηρεάζουν μια μειοψηφία ανθρώπων, είναι στην πραγματικότητα αρκετά συχνές. Όλοι γνωρίζουμε κάποιον που φαίνεται να είναι πολύ ντροπαλός ή πολύ εξωστρεφής, πολύ συναισθηματικός ή όχι αρκετά συναισθηματικός κ.ο.κ. Μπορεί ακόμη και να αναγνωρίσουμε κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά στον εαυτό μας και να αναρωτηθούμε τι μας συμβαίνει.
Οι περισσότερες περιπτώσεις των πιο συνηθισμένων διαταραχών προσωπικότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν, αλλά θα πρέπει να πάμε για θεραπεία νωρίτερα παρά αργότερα για να αποφύγουμε να προκαλέσουμε μεγαλύτερο κακό στον εαυτό μας ή στους άλλους.
