Ομαδική Ψυχοθεραπεία, με την Δρ. Μαρία Λεβέντη

Η

 ομαδική ψυχοθεραπεία, έχει στόχο να φέρει κοντά, άτομα που μοιράζονται παρόμοιες εμπειρίες.

Είναι μια ειδική μορφή θεραπείας, κατά την οποία, ένας μικρός αριθμός ανθρώπων συναντιούνται υπό την καθοδήγηση ενός επαγγελματικά εκπαιδευμένου ψυχοθεραπευτή, για να βοηθήσουν τον εαυτό τους και ο ένας τον άλλον.

Πώς λειτουργεί η ομαδική ψυχοθεραπεία;

Η διαδικασία ανταλλαγής προσωπικών πληροφοριών με την ομάδα και η εκμάθηση από τις ιστορίες των άλλων συμμετεχόντων, είναι το θεμέλιο μιας επιτυχημένης ομαδικής ψυχοθεραπείας.

• Η ομαδική θεραπεία βοηθά τους ανθρώπους να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
• Αντιμετωπίζει συναισθήματα απομόνωσης, κατάθλιψης ή άγχους.
• Και βοηθά τους ανθρώπους να κάνουν σημαντικές αλλαγές, ώστε να αισθάνονται καλύτερα για την ποιότητα της ζωής τους.

Τι μορφή έχουν οι ομάδες στην ομαδική Ψυχοθεραπεία

Οι ομαδικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας ποικίλλουν, αλλά η βασική μορφή τους αποτελείται από: μια μικρή ομάδα ατόμων που συναντιούνται σε τακτική βάση για να συζητήσουν τα συναισθήματα και τα προβλήματά τους και να λάβουν αλλά και να παρέχουν αμοιβαία υποστήριξη.

Οι ομάδες ψυχοθεραπείας μπορούν να σχηματιστούν με διάφορους τρόπους.

• μπορούν να αποτελούνται από άτομα που γνωρίζονται ήδη, όπως ζευγάρια ή οικογένειες
• ή από άτομα των οποίων η κύρια σύνδεση είναι μέσω της ίδιας της ομάδας. Για παράδειγμα, οι ομάδες μπορεί να επικεντρωθούν σε ένα συγκεκριμένο θέμα ψυχικής υγείας (π.χ. διαταραχή πανικού , κατάθλιψη ) ή γύρω από μια κοινή εμπειρία ( θλίψη , απώλεια συντρόφου).

Οι ομαδικές συνεδρίες θεραπείας μπορεί να είναι τόσο μικρές όσο τρία ή τέσσερα άτομα, αλλά είναι δυνατόν να έχουν περισσότερους συμμετέχοντες. Ο αριθμός των μελών της ομάδας ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, αλλά συνήθως δεν υπερβαίνει τα 12.

Σε ποιους απευθύνεται η ομαδική ψυχοθεραπεία

Η ομαδική θεραπεία συνιστάται συχνά για να βοηθήσει τα άτομα να αντιμετωπίσουν ανησυχίες όπως:

• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• άγχος,
• προβλήματα σχέσεων και
• διαχείριση θυμού,
• θλίψη και απώλεια,
• διαζύγιο
• Διαχείριση βάρους
• κατάθλιψη μετά τον τοκετό και γονείς,
• κατάθλιψη,
• ελλείμματα επικοινωνίας και κοινωνικών δεξιοτήτων
• διαταραγμένη διατροφή,
• εθισμός, εξάρτηση κ.α.

Ποιες είναι οι βασικές αρχές της ομαδικής ψυχοθεραπείας

Κάθε συνεδρία ομαδικής ψυχοθεραπείας, ανεξάρτητα από την εστίασή της, καθοδηγείται από τις ίδιες βασικές αρχές. Αυτές είναι:

1. Καθολικότητα: Η αναγνώριση κοινών εμπειριών και συναισθημάτων μεταξύ των μελών της ομάδας και ότι αυτά μπορεί να είναι διαδεδομένα ή καθολικά ανθρώπινα ενδιαφέροντα, χρησιμεύει για να αφαιρέσει το αίσθημα απομόνωσης ενός μέλους της ομάδας, να επικυρώσει τις εμπειρίες του και να αυξήσει την αυτοεκτίμηση του.
2. Αλτρουϊσμός: Η ομάδα είναι ένα μέρος, όπου τα μέλη μπορούν να βοηθήσουν το ένα το άλλο και η εμπειρία του να μπορείς να δώσεις κάτι σε ένα άλλο άτομο, μπορεί να αυξήσει την αυτοεκτίμηση του μέλους και να βοηθήσει στην ανάπτυξη πιο προσαρμοστικών στυλ αντιμετώπισης και διαπροσωπικών δεξιοτήτων.
3. Ενστάλαξη της ελπίδας: Σε μια μικτή ομάδα που έχει μέλη σε διάφορα στάδια ανάπτυξης ή ανάκαμψης, ένα μέλος, μπορεί να εμπνευστεί και να ενθαρρυνθεί, από ένα άλλο μέλος, που έχει ξεπεράσει τα προβλήματα με τα οποία ο ίδιος ακόμη αγωνίζεται.
4. Διανομή πληροφοριών: Αν και αυτό δεν είναι αυστηρά ψυχοθεραπευτική διαδικασία, τα μέλη συχνά αναφέρουν ότι τους είναι πολύ χρήσιμο να μαθαίνουν και να ενημερώνονται σχετικά με πραγματικές πληροφορίες, από άλλα μέλη της ομάδας. Για παράδειγμα, πληροφορίες σχετιζόμενες με τη θεραπεία τους ή για την πρόσβαση τους σε υπηρεσίες.
5. Διορθωτική ανακεφαλαίωση της πρωταρχικής οικογενειακής εμπειρίας: Τα μέλη, συχνά ταυτίζουν ασυνείδητα, τον ομαδικό θεραπευτή και άλλα μέλη της ομάδας, με τους δικούς τους γονείς και αδέλφια, σε μια διαδικασία που είναι μια μορφή μεταφοράς ειδικά για την ομαδική ψυχοθεραπεία.
   Οι ερμηνείες του θεραπευτή, μπορούν να βοηθήσουν τα μέλη της ομάδας να κατανοήσουν τον αντίκτυπο των εμπειριών της παιδικής ηλικίας στην προσωπικότητά τους και μπορούν να μάθουν να αποφεύγουν να επαναλαμβάνουν ασυνείδητα, μη βοηθητικά παρελθοντικά πρότυπα και μοτίβα στις σημερινές τους σχέσεις.
   Οι ερμηνείες του θεραπευτή, μπορούν να βοηθήσουν τα μέλη της ομάδας να κατανοήσουν τον αντίκτυπο των εμπειριών της παιδικής ηλικίας στην προσωπικότητά τους και μπορούν να μάθουν να αποφεύγουν να επαναλαμβάνουν ασυνείδητα, μη βοηθητικά παρελθοντικά πρότυπα και μοτίβα στις σημερινές τους σχέσεις.
6. Ανάπτυξη τεχνικών κοινωνικοποίησης: Το ομαδικό πλαίσιο, παρέχει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον για τα μέλη να ρισκάρουν διευρύνοντας το ρεπερτόριο διαπροσωπικής συμπεριφοράς τους και βελτιώνοντας τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
7. Μιμητική συμπεριφορά: Ένας τρόπος με τον οποίο τα μέλη της ομάδας μπορούν να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες είναι μέσω μιας διαδικασίας μοντελοποίησης , παρατήρησης και μίμησης του θεραπευτή και άλλων μελών της ομάδας.
   Για παράδειγμα, να μοιράζεσαι προσωπικά συναισθήματα, να δείχνεις ανησυχία και να υποστηρίζεις τους άλλους.
8. Συνεκτικότητα: Έχει προταθεί ότι αυτός είναι ο κύριος θεραπευτικός παράγοντας από τον οποίο πηγάζουν όλοι οι άλλοι οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και μια συνεκτική ομάδα, είναι αυτή στην οποία όλα τα μέλη αισθάνονται μια αίσθηση του ανήκειν, αποδοχή αλλά και επικύρωση.
9. Υπαρξιακοί παράγοντες: Μαθαίνοντας ότι κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για τη ζωή του και τις συνέπειες των αποφάσεών του.
10. Κάθαρση: Η κάθαρση, είναι η εμπειρία της ανακούφισης από τη συναισθηματική δυσφορία μέσω της ελεύθερης και ανεμπόδιστης έκφρασης συναισθημάτων. Για παράδειγμα, όταν τα μέλη λένε την ιστορία τους σε ένα υποστηρικτικό κοινό, μπορούν να ανακουφιστούν από τα χρόνια αισθήματα ντροπής και ενοχής.
11. Διαπροσωπική μάθηση: Τα μέλη της ομάδας επιτυγχάνουν μεγαλύτερο επίπεδο αυτογνωσίας μέσω της διαδικασίας αλληλεπίδρασης με άλλους στην ομάδα, οι οποίοι δίνουν ανατροφοδότηση για τη συμπεριφορά του μέλους και τον αντίκτυπο που έχει στους άλλους.
12. Αυτοκατανόηση: Αυτός ο παράγοντας επικαλύπτεται με τη διαπροσωπική μάθηση, αλλά αναφέρεται στην επίτευξη μεγαλύτερων επιπέδων διορατικότητας, στη γένεση των προβλημάτων του ατόμου και στα ασυνείδητα κίνητρα, που αποτελούν τη βάση της συμπεριφοράς του.

Διαφορετικοί τύποι ομαδικής ψυχοθεραπείας

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι “μοντέλων ομαδικής ψυχοθεραπείας».
Ωστόσο, οι περισσότερες ομάδες τείνουν να εστιάζουν στην εισαγωγή των μελών τους σε νέες, πιο θετικές συμπεριφορές, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα σημαντικά γεγονότα της ζωής τους, καθώς και τα όποια συμπτώματα ψυχικής υγείας.

Ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους τύπους ομαδικής θεραπείας είναι οι ακόλουθοι:

Ψυχοεκπαιδευτικές Ομάδες

Η ψυχοεκπαιδευτική ομαδική θεραπεία επικεντρώνεται στην εκπαίδευση των μελών να αλλάξουν τους παλιούς τρόπους συμπεριφοράς τους προς όφελος νεότερων, πιο παραγωγικών τρόπων και νέων στρατηγικών αντιμετώπισης. Αυτές οι ομάδες συνήθως επικεντρώνονται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση όπως το άγχος ή οι φοβίες.

Ομάδες ανάπτυξης δεξιοτήτων

Οι ομάδες ανάπτυξης δεξιοτήτων επικεντρώνονται στην εισαγωγή και βελτίωση των δεξιοτήτων που χρειάζονται τα μέλη για να αντιμετωπίσουν ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας.

Αυτές οι ομάδες μπορεί να ενσωματώνουν πτυχές ψυχοεκπαιδευτικών ομάδων. Ωστόσο, ο γενικός στόχος περιλαμβάνει την ενίσχυση των συμπεριφορικών και γνωστικών πόρων των μελών για να τα βοηθήσει να κάνουν θετικές επιλογές και να αποφύγουν επιβλαβείς καταστάσεις.

Γνωστικές Ομάδες Συμπεριφοράς

Η γνωστική συμπεριφορική ομαδική θεραπεία, προσπαθεί να αναδιαρθρώσει τις πεποιθήσεις που έχει ένα άτομο που οδηγούν σε αρνητικές ή επιβλαβείς συμπεριφορές.

Για παράδειγμα, οι γνωστικές συμπεριφορικές ομάδες που επικεντρώνονται στη διαταραχή χρήσης ουσιών ξεκινούν με τον εντοπισμό καταστάσεων και περιβάλλοντων που προκαλούν εθιστική συμπεριφορά. Με αυτήν την κατανόηση, τα μέλη μπορούν να αναπτύξουν στρατηγικές διαχείρισης που υποστηρίζουν μειωμένη χρήση.

Ομάδες υποστήριξης

Οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν σημαντικές αλλαγές στη ζωή, όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Στις ομάδες υποστήριξης, τα μέλη δίνουν και λαμβάνουν άνευ όρων αποδοχή. Η ομάδα ενθαρρύνει επίσης τα μέλη της να αναλογιστούν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις και συμπεριφορές.

Γιατί αποτυγχάνει η ομαδική ψυχοθεραπεία

Η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν θέματα ψυχικής υγείας αλλά πολλές φορές αποτυγχάνει. Οι λόγοι είναι δυο.

Το άτομο δεν μπορεί να συμμετέχει σε ομάδα

Τα μέλη μονοπωλούν την συζήτηση ή βρίσκουν την ομαδική ψυχοθεραπεία σαν ένα τρόπο κοινωνικοποίησης αντί λύσης προβλημάτων.

Πολλές φορές μέλη του γκρουπ ως αποτέλεσμα των ψυχικών τους διαταραχων γίνοναι επιθετικοί, παρεμβατικοί ή κριτικοί ως προς τα μέλη των άλλων ομάδων

Το άτομο δεν μπορεί να διαχειριστεί τον ευατό του

Η ομαδική ψυχοθεραπεία απαιτεί το άτομο να ξεπεράσει προσωπικές φοβίες, ντροπές, και τον φόβο για απόριψη και κρίση απο τα άλλα μέλη της ομάδας. Πολλές φορές αυτό είναι αδύνατο

Για τα τμήματα της Ομαδικής Ψυχοθεραπείας και για περισσότερες πληροφορίες, καλέστε στα τηλέφωνα 210 5561 919 ή στο 6979 361 805