Οι τοξικές σχέσεις γίνονται όλο και πιο συχνό φαινόμενο σε διάφορες πτυχές της ζωής μας. Δεν περιορίζονται μόνο στις ερωτικές σχέσεις, αλλά μπορεί να εμφανιστούν στις φιλικές, επαγγελματικές ή ακόμη και στις οικογενειακές μας σχέσεις. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν πως βρίσκονται σε περιβάλλοντα όπου η αλληλεπίδραση με τους άλλους τους προκαλεί ψυχική φθορά. Τι σημαίνει, όμως, ο όρος “τοξικός” και γιατί είναι τόσο σημαντικό να αναγνωρίσουμε μια τέτοια σχέση;
Τι είναι τοξικότητα;
Όταν μιλάμε για έναν τοξικό άνθρωπο, αναφερόμαστε σε κάποιον που μεταδίδει συνεχώς αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφέρεται με τρόπους που μπορούν να είναι καταστροφικοί για τους άλλους. Μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι η αρνητικότητα, η ζήλια, η χειριστικότητα, ο ανταγωνισμός, η συνεχής και άδικη κριτική, η παθητική επιθετικότητα και η τάση να υποβιβάζει τους άλλους. Αυτά τα χαρακτηριστικά, όταν είναι διαρκή, δημιουργούν ένα νοσηρό περιβάλλον που απομυζά την ψυχική μας ενέργεια και πλήττει την αυτοεκτίμησή μας.
Η επίδραση της τοξικότητας στην ψυχική υγεία
Το να βρίσκεσαι διαρκώς σε μια τέτοια σχέση μπορεί να σε κάνει να αμφισβητείς τον εαυτό σου, τις αποφάσεις σου και την αξία σου ως άτομο. Η επαφή με έναν τοξικό άνθρωπο μπορεί να σε γεμίσει με αμφιβολίες, να σου προκαλέσει άγχος ή ακόμα και κατάθλιψη. Πολύ συχνά, ο τοξικός άνθρωπος προσπαθεί να ελέγχει το περιβάλλον του, είτε μέσω του φόβου είτε μέσω της χειριστικότητας. Οι επιπτώσεις στην ψυχολογία σου μπορεί να είναι σοβαρές, ειδικά αν δεν αναγνωρίσεις έγκαιρα την τοξικότητα.
Η σημασία της ψυχικής ηρεμίας και της αυτοεκτίμησης
Η ψυχική σου ηρεμία είναι ανεκτίμητη και έχεις το δικαίωμα να ζεις σε σχέσεις που σε ενδυναμώνουν και σε υποστηρίζουν. Το να παραμένεις σε μια τοξική σχέση όχι μόνο υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής σου, αλλά μπορεί επίσης να σε κάνει να θεωρήσεις την τοξικότητα ως φυσιολογική. Είναι εύκολο να συνηθίσεις την αρνητική ατμόσφαιρα και να δυσκολευτείς να αναγνωρίσεις ότι υπάρχουν πιο υγιείς εναλλακτικές.
Η εξοικείωση με την τοξικότητα
Η εξοικείωση με τοξικές συμπεριφορές μπορεί να σε κάνει να νιώθεις εγκλωβισμένος. Συχνά, οι τοξικοί άνθρωποι καταφέρνουν να διατηρούν μια σχέση με εναλλαγές αρνητικής και θετικής συμπεριφοράς, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που σε καθηλώνει. Μπορεί να βρίσκεις δικαιολογίες για την τοξική συμπεριφορά ή να νιώθεις ενοχές όταν προσπαθείς να απομακρυνθείς.
Θέσε όρια και ζήτησε βοήθεια
Η καλύτερη άμυνα απέναντι στις τοξικές σχέσεις είναι η δημιουργία και η διατήρηση υγιών ορίων. Αυτά τα όρια είναι απαραίτητα για την ψυχική σου ευημερία και την προστασία σου από την αρνητική επίδραση των άλλων. Ωστόσο, πολλές φορές, η τοξικότητα μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι αδύναμος να θέσεις αυτά τα όρια ή να απομακρυνθείς από την κατάσταση. Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να το καταφέρεις μόνος σου, η βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας μπορεί να είναι καθοριστική. Ένας ψυχολόγος ή σύμβουλος μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις την πραγματική φύση της σχέσης σου, να αναγνωρίσεις τα καταστροφικά πρότυπα και να σε υποστηρίξει στη διαδικασία απεγκλωβισμού από τη τοξικότητα.
